Wykluczanie z codziennej diety glutenu stało się w ostatnim czasie wyjątkowo popularnym zwyczajem. Zamienniki tradycyjnych, mącznych wytworów nie są już dla nikogo nowością, a na sklepowych półkach coraz częściej spotykamy produkty z charakterystycznym znakiem przekreślonego kłosa. Obecnie temat ten wzbudza niemałe kontrowersje, a kłótnia między ogromnymi zwolennikami, a zagorzałymi przeciwnikami takiej diety nadal trwa. Gdzie leży prawda i czy słusznie obawiamy się wpływu glutenu na nasz organizm?

Czym jest gluten i gdzie występuje?

Warto zacząć od podstawowych pojęć. Jak się okazuje, pod nazwą gluten kryją się wszystkie białka roślinne występujące w zbożach takich jak np. pszenica, żyto, owies czy orkisz. Nic więc dziwnego, że największe dawki glutenu będą się znajdować w produktach wytworzonych z ziaren – białych chlebach, makaronach czy też kluskach.
Upieczenie pysznego chleba czy lepienie świątecznych pierogów wymaga przygotowania odpowiednio klejącego się ciasta. Jak się okazuje, za tą elastyczną konsystencje odpowiada nie kto inny, jak zawarty w mące gluten, który po połączeniu z wodą zachowuje się podobnie do kleju. Warto wspomnieć, że wpływa on równie korzystnie zarówno na smak, jak i zapach produktów, w których skład wchodzi. Te wyjątkowo istotne właściwości są bardzo często wykorzystywane w przemyśle spożywczym m.in. podczas produkcji wędlin, sosów, parówek, płatków śniadaniowych czy różnego rodzaju przekąsek.

Wpływ glutenu na organizm

Wiele osób twierdzi, że to właśnie gluten odpowiada za złe samopoczucie po spożyciu posiłków. Badania jednak ze zgodnością potwierdzają, że ten składnik pokarmowy nie jest szkodliwy dla osób w pełni zdrowych. Co więcej, jest on z łatwością przyswajany, a nawet wpływa pozytywnie na działanie jelit.
Niemniej jednak, nie każdy może sobie pozwolić na nieograniczone spożywanie produktów bogatych w gluten. Okazuje się, że ten składnik pokarmowy jest wyjątkowo częstym alergenem. Najczęściej występujące choroby związane z glutenem to:

• Celiakia

Ta poważna choroba immunologiczna jest związana z nieprawidłową reakcją organizmu na białka roślinne zawarte w zbożach. To właśnie za ich przyczyną kosmki jelitowe zostają poważnie uszkodzone, a cały organ nie działa prawidłowo. Do głównych objawów należą silne bóle brzucha, zmęczenie czy wymioty. W tym przypadku jedynym rozwiązaniem jest całkowite wyeliminowanie glutenu z diety.

• Nietolerancja glutenu (nieceliakalna)

Niestety dokładne przyczyny występowania nietolerancji glutenu nie są znane, a rezultaty mogą być bardzo dotkliwe. Wzdęcia, bóle brzucha, osłabienie czy problemy skórne to jedynie niektóre możliwości. Co ciekawe, w wielu przypadkach można taką nietolerancje wyleczyć przy pomocy odpowiednio dobranych leków.

Skutki spożywania glutenu w przypadku osób cierpiących na każdego rodzaju nietolerancje mogą być naprawdę poważne. Z tego względu takim osobom zaleca się ograniczenie lub całkowitą eliminacje glutenu ze swojej diety. Jak więc może wyglądać taka dieta?

Z czego składa się dieta alergików?

Nie ulega wątpliwości, że osoby cierpiące na te dotkliwe nietolerancje muszą uzupełniać swoją dietę produktami bezpiecznymi. Do naturalnych zamienników i głównych składników diety bezglutenowej należą:

• Kasza gryczana
• Ryż
• Kasza jaglana
• Soja
• Kukurydza
• Ziemniaki
• Rośliny strączkowe

Warto też szukać bezglutenowych zamienników oznaczonych specjalnym, zielonym znakiem lub napisem „gluten free”.

Dieta bezglutenowa – fakty i mity

W temacie diet bezglutenowych krąży mnóstwo legend. Z wielu stron możemy otrzymywać sprzeczne informacje. Jak jest naprawdę i w co należy wierzyć?

„Dieta bezglutenowa to dieta odchudzająca”
Mit – produkty z niewielką ilością glutenu nie pomagają w odchudzaniu! Należy pamiętać, że spadek masy ciała jest ściśle związany ze spożywaniem mniejszej ilości kalorii, a nie z eliminacją pewnej grupy produktów.

„Na diecie bezglutenowej nie można jeść chleba”
Mit – w diecie bezglutenowej jest miejsce na odpowiednio dobrane pieczywo! O ile należy zrezygnować z białych wypieków, o tyle na rynku dostępne są pyszne zamienniki, które nie szkodzą uczulonym.

„Eko, bio, gluten free – to to samo”
Mit – czytanie etykiet jest niezbędne! Produkty oznaczone jako „eko” czy „bio” nie muszą i w większości przypadków nie są pozbawione glutenu. Co za tym idzie, przed zakupem warto poświęcić chwilę i upewnić się, że kupiony artykuł Wam nie zaszkodzi.

„Dieta bezglutenowa jest smaczna”
Fakt – w dzisiejszych czasach wszystkie potrawy mogą być przyrządzone z artykułów bezglutenowych. Ponadto, w coraz większej ilości restauracji pojawiają się pozycje przeznaczone dla osób uczulonych. Jak widać, możliwości są nieograniczone!

Nie taki diabeł straszny, jak go malują – podsumowanie

Czy warto więc przechodzić na dietę bezglutenową bez wyraźnych wskazań lekarza? Jak się okazuje – nie. Gluten jest składnikiem diety, z którego nie warto rezygnować z błahych powodów. Pamiętajmy również, że produkty zbożowe są bogate m.in. w błonnik, który sprzyja pracy jelit. Taki naturalny wspomagacz korzystnie wpływa na samopoczucie osób, u których nie występują nietolerancje.
Świadomie dobrana dieta będzie nam dostarczała wszelkich niezbędnych makroskładników. Dbajmy więc o to, aby czuć się dobrze po każdym posiłku!